SANAT NEDİR KİMİN İÇİNDİR?

Vab Gogh'un amcası Lahey'de sanat simsarlığı yapıyordu ve Van Gogh gençliğinde onun yanında çalışmıştı velhasıl köyde otururken sonradan anlaşılan biri değil, çok kasıyor ve network sayesinde bir şekilde giriyor olaya. Değerli sanat budur dayatması erklerin elinde fakat sanat ve sanatçı tanımı bu tip dayatmalardan bağımsız bana göre.

Arz edilen sanatın alıcısı benim, bende sanatsal bakış açısı yoksa yani algılarım bağımsız bir şekilde baktığı şeyin kendisindeki karşılığını yani etkisini değerlendiremiyorsa, başkasının bu çok değerli bir sanat eseri propagandasını yerim ama yemiyorsam sanatı değerlendirmek bana kalır sana kalır.

Sanatçının yaptığı şey dünyayı algılamak ve algıladıklarının düşündürdüğü, hissettirdiği şeyleri sanki bir dönüştürücü makine gibi dünyaya geri ifade etmek. Velhasıl sanat toplum için değil, birey için değil, sanatçının kendisi için yapılır. Toplum için sanat konusna girmek dahi istemiyorum o ya yapmış olmak için bir şeyi yapmaktır ya da propaganda vs. içerir. Bunlar kirli işlerdir bana göre. Sanatçı düşüncelerle savaşabilir ama onların katili yahut onlara ipotek koyan olmaz. Çünkü işi uğraşı bu değil aslen. Bunların sanatçı kimlikle alakası yok.

Sanat hayatı kusmaktır aslında. Bu bazen estetik ve özenli bir şekilde olur hatta naftir de çünkü sanatçı naif karakterlidir, bazen çok öylesine veya özensiz. Her sanatçı sanatına karakterini katar. Baktığımızda o karakteri görmemiz lazım. O yüzden bazı sanatçılar kendi tarzını yaratma konusunda takıntılıdır oysa tarz karakter değildir bu da bir yanılsama. Bu da beğenilme arzusu ile eş zamanlı, dünyaya imzasını atma hatta o imza sayesinde bir nevi ölümsüzlüğü yakalama. Elbette zengin birinin portresini yapmak durumunda kalan insan aslında zanaatçidir. Ama bu demek değildir ki o üretimde sanat olmayacak. Bazen at üstünde bir adam resmetmiştir ama at öyle bir bakar ki resmi yapan o adama içinden küfür etmiştir aslında. Bu bir ifadedir, bir mesajdır sanatçı yine dünya ile ilgili his, görüş bildirmektedir bunu yaparken söz sanatını değil resim sanatını kullanır başkası müziği diğeri fotoğrafı bir diğeri sinemayı kullanır.

Tabi ki en kadim sanatlar heykelcilik, resim(gözden fetih) , müzik(kulaktan fetih), söz(şiir, hikaye(göz/kulak). Diğer bütün sanatlar da bunlardan türetilmiştir. Temel renklerden başka renkleri türetmek gibi. Rol yapmak sanat mıdır mesela? Bu bir yorum serbest performans ise olabilir ama yönetmenin ısmarladığı bir performans ise değildir. O oyuncu da zanaatçı olmuştur. Bundan da gayri küçük bir çocuğun çöp adamlarla ailesini istediği gibi özgürce çizmesi bir sanat performansıdır. Zaten çocukken hemen herkes sanatçıdır, zamanla sosyal kabul dayatması yüzünden o yetilerini kaybederler :(

Nerden esti dersen https://www.youtube.com/watch?v=42PezWDleRU