Bilim sadece pomçik liboş kafaların tekelinde değil biliyorsunuz di mi? Bir dönem dünyanın en iyi fizikçileri ya Naziydi ya da Nazilerden kaçıp ABD'ye Nazi biliminsanlarının birikimlerini satıp Japonları katletmişti ya da ABD'den çalınan bilgilerle Rusya'da neyse işte hikaye malum.
Bütün dünyada bu liboş propagandalar gerek film gerek dizi gerek romanlarla şiirlerle bir çok milletin bunlara ulaşan kesimini pasifize etmeye yönelik içerik yayıyor. İnsanın da canı tatlı malı kıymetli konfora da düşkünler malum hemen atlayıp benimsiyorlar tabi...
Fakat kendileri öyle değil kendileri gayet vahşi vahşi takılıyorlar gerek kendilerini gerek servetlerini korumak için. Dünyaya yaydıkları gelir dağılımı dengesizliği ile de cahil vahşi bırakılan kitleler de çok kolay manipüle ediliyor tabi. Netice? Pomçikler ve vahşiler başbaşa.
Oysa ne olması gerekiyordu? Bir ülkede ortalama eğitim yüksek olmalıydı bunun da üstünde eğitim alan mental kapasitesi uygun yetişmiş insanlar da kaynakları etkin ve doğru yönetmeliydi. Böylece hem kalkınma hem sosyal gelişmişlik sağlanmalıydı. E noldu? Olmadı. Boka battık.
Geçtiğimiz günlerde Financial Times Merkez Bankası'nın uluslararası net rezervinin gösterildiği gibi 28 Milyar TL olmadığı bunun çok daha altında olduğu ve kısa vadeli borçları 117 Milyar Dolar olan bir ülke için bunun tehlike çanları anlamına geldiği konusunda bir yazı yazdı. Aslında konuyla alakalı herkesin anlayacağı dilden en anlaşılır açıklamayı ekonomist gazeteci sayın Cüneyt Akman kendi Youtube kanalında açıklamış.
Bu tartışmalar olduğunda Financial Times'da da bahsedilen 12.04.2019 tarihli haftalık rezerv açıklamasına baktım. (Siz de şuradan bakabiliyorsunuz. TCMB BİLANÇO VERİLERİ/Stand By bilançosu/12.04.22019)
Merkez Bankası'nın analitik bilançosundaki konuyla alakalı derlemiş olduğum daha detaylı veriler ise şöyle;
Merkez Bankası'nın uluslararası net rezervinin kullanılmasında Dış yükümlülükler ve bankalara yükümlülükler dikkate alınıyor. Altın hesapları ile Yabancı para hesapları ayrıştırıldığında görülen manzara şöyle.
Buna göre net yabancı para rezervi 16 milyar Dolar. Hemen burada Financial Times'ın iddiasından bahsedelim, bu iddiaya göre rezerv sıkıntısı ile alakalı Merkez Bankası'ndaki yetkiliden aldıkları cevap bizim için brüt net altın Dolar fark etmiyor bu tutarların hepsi emrimize amade denmiş. Bu açıklamanın ne kadar uygunsuz olduğunu detaylıca izah etmeye lüzum yoktur herhalde? Yine Financial Times der ki Merkez Bankası'nın kamu bankaları aracılığıyla yaptığı eskiden 500 milyon Dolar seviyelerinde seyreden kısa vadeli SWAP işlemlerindeki tutarlar 12-13 milyar dolar seviyelerine çıkmış vaziyette. SWAP defalarca anlatıldı ve bu sefer mesele SWAP faizleri değil işlemlerdeki tutarlar ama bir de ben anlatayım SWAP'ı :) Bizde sıklıkla Foreks diye anılan Uluslararası Foreign Exchange(Döviz takası) piyasalarında yapılan işlemlerde işin içine vade giren durumlarda taraflar takas yaptıkları para birimlerinden normalde elde edecekleri faiz gelirinden vazgeçmek istemedikleri için kur farklarından elde edilecek kazanç ve zararlara ek olarak faiz kazancı ve kaybı üzerinde anlaşırlar. Normalde TL Dolar'a göre daha fazla faiz geliri elde edilen bir para birimidir ama geçtiğimiz günlerde TL pozisyonlarını kapatmak için piyasada TL bulamayan yatırımcılar ve aracı kurumlar zor durumda kaldıkları için çok yüksek TL SWAP faizi teklifleri ile karşı karşıya kaldılar. Bunun talimat alan Türk bankalarının TL piyasadaki likiditesini sıfırlamasından kaynaklandığı iddia edilmişti. Şimdiyse konuşulan konu Merkez Bankası'nın rezervlerini yüksek göstermek için kamu bankaları üzerinden kısa vadeli SWAP işlemlerini aşırı derecede arttırdığı bunun bilanço kayıtlarında bu şekilde tutulmasında teknik olarak bir kısıtlamanın olmamasıyla birlikte şeffaf, bağımsız olma ve piyasa işlemleri yaparken kamu bankalarını zarara uğratmama gibi yükümlülükleri olan bir Merkez Bankası'nın bu konulardaki yükümlülüklerini yerine getirmediği ve yatırımcıları yanıltıcı hamleler yaptığı idi. Yine iddiaya göre Merkez Bankası yetkilisi böyle işlemlerin kaydının bu şekilde muhasebeleştirilmesinin bir sakıncası olmadığını ifade etmiş sadece. Peki döviz rezervlerimizin hali böyleyken gelelim kalan vadeye göre kısa vadeli dış borçlarımız ne halde. Bu konuda da daha önce öyle bir yazı paylaşmıştım; http://mariadebonne.blogspot.com/2018/10/kalan-vadeye-gore-kisa-vadeli-dis-borc.html
Umarız tablolarda görünen bu sıkışıklık bir an önce atlatılır. İyi günler.
